De Belgische regering De Wever I heeft in haar regeerakkoord een opmerkelijk voorstel opgenomen: een echtscheiding met onderlinge toestemming zal in bepaalde gevallen niet langer via de familierechtbank verlopen, maar kan geacteerd worden door een ambtenaar van de burgerlijke stand. Dit betekent een belangrijke wijziging in de procedure voor scheidende partners. Maar wat houdt deze verandering precies in? En wat zijn de voor- en nadelen?
Wat gaat er veranderen?
Huidige regeling
Momenteel moeten echtgenoten die met onderlinge toestemming scheiden hun overeenkomst ter goedkeuring voorleggen aan de familierechtbank. Dit akkoord omvat afspraken over de verdeling van hun goederen en – indien er kinderen zijn – hun verblijfs- en financiële regeling. Pas nadat de rechtbank deze overeenkomst heeft beoordeeld en goedgekeurd, wordt de echtscheiding uitgesproken.
Nieuwe regeling
Met de nieuwe regeling kunnen echtgenoten zonder kinderen hun echtscheiding rechtstreeks laten acteren bij de ambtenaar van de burgerlijke stand. Dit geldt ook voor koppels met meerderjarige kinderen, zelfs als die nog ten laste zijn.
Voorwaarden voor deze vereenvoudigde procedure:
- De echtscheidingsovereenkomst moet worden opgesteld door een advocaat of een notaris.
- Enkel echtgenoten zonder kinderen of met meerderjarige kinderen komen in aanmerking.
Het doel van deze wijziging is duidelijk: de werkdruk van de familierechtbanken verlagen en efficiënter werken. In de praktijk worden echtscheidingen waarbij geen kinderen betrokken zijn nu vaak schriftelijk afgehandeld, waardoor de rol van de familierechter beperkt is. Door deze zaken rechtstreeks bij de gemeente te regelen, hoopt men tijd en middelen te besparen.
Voordelen
- Vertrouwen in advocatuur en notariaat: De regering erkent dat juridische professionals zoals advocaten en notarissen voldoende competent zijn om evenwichtige echtscheidingsovereenkomsten op te stellen, zonder tussenkomst van een rechter.
- Verlaging van de werkdruk bij de rechtbank: De rechtbanken worden ontlast van procedures waarin ze in de praktijk toch al weinig inmenging hadden waardoor er meer ruimte ontstaat om complexe echtscheidingsdossier, met bijvoorbeeld minderjarige kinderen, te behandelen.
- Snellere en efficiëntere afhandeling: De procedure kan wellicht vlotter verlopen, omdat de echtscheiding niet meer via de rechtbank hoeft te passeren.
Nadelen en aandachtspunten
- Geen rechterlijke controle voor meerderjarige kinderen ten laste: Wanneer meerderjarige kinderen nog ten laste zijn van hun ouders kan de rechtbank niet langer nagaan of er evenwichtige afspraken worden gemaakt over onderhoudsbijdragen en buitengewone kosten. In de praktijk zien we dat de familierechter hier vaak nog in tussenkomt, wat met de nieuwe regeling niet meer mogelijk zal zijn.
- Risico op ongelijkwaardige overeenkomsten: Bij een schriftelijke procedure waarbij de echtgenoten een akkoord bereiken, bestaat het risico dat er sneller wordt teruggevallen op een “standaard” regeling en er niet wordt getoetst of de financieel zwakkere partner recht zou hebben op partneralimentatie. Ook gebeurt het dat een economisch sterkere partner zich committeert tot het betalen van te hoge onderhoudsbijdragen, zonder rekening te houden met toekomstige inkomensverminderingen, bijvoorbeeld bij pensionering.
Conclusie
Het is van groot belang dat beide partners onafhankelijk juridisch advies inwinnen voordat zij een echtscheidingsovereenkomst ondertekenen. Wat op het eerste gezicht een snelle en eenvoudige oplossing lijkt, kan later ongewenste gevolgen hebben.
Ons kantoor is gespecialiseerd in familierecht en familiaal vermogensrecht. Wij begeleiden cliënten bij het opstellen van sluitende en evenwichtige EOT-aktes. Neem contact met ons op voor professioneel advies en begeleiding op maat.
