Op 26 juni werd voormalig Miss Belgian Beauty Eveline Hoste in een strafzaak schuldig verklaard door de Gentse correctionele rechtbank. Mevrouw Hoste eigende zichzelf onrechtmatig gelden toe die principieel van de vennootschap waren die zij tijdens het huwelijk had opgericht samen met haar ex-partner.
Hoewel mevrouw Hoste stelde dat de gelden voortkwamen uit commissies die zij privé mocht opstrijken, oordeelde de Gentse rechtbank dat de gelden onlosmakelijk het resultaat waren van activiteiten die waren verricht vanuit de vennootschap en het dus de vennootschap was die hiervan eigenaar was.
De Gentse rechtbank sloot met deze redenering aan bij de argumentatie van de ex-partner van mevrouw Hoste die stelde dat mevrouw Hoste op onrechtmatige wijze exclusief gelden had ontvangen die hen beiden moesten toekomen. Zij had dan ook geprobeerd om doelbewust hem gelden te ontzeggen omwille van de scheidingsprocedure waarin zij waren betrokken.
Bovenstaande casus raakt enkele thema’s aan die in het kader van een echtscheiding vaak zeer gevoelig liggen tussen de ex-partners onderling. De aanwezigheid van een gemeenschappelijk vennootschap die moet worden overgenomen of verdeeld, alsook het tussentijds beheer hiervan in afwachting van een effectieve verdeling, leidt vaak tot hoogoplopende conflicten.
De gemeenschappelijke vennootschap
Indien echtgenoten trouwen onder het stelsel van gemeenschap van goederen, dan dient steeds in het kader van een echtscheidingsprocedure tot verdeling te worden overgegaan van het gemeenschappelijk vermogen. Dit is het vermogen dat partijen tijdens het huwelijk opbouwden en dus onder hen moet worden verdeeld.
De datum waarop een partij zijn eis tot echtscheiding inleidt is daarbij uiterst relevant: op deze dag wordt fictief “een foto” genomen van het gemeenschappelijk vermogen. Het zijn in principe de goederen die op die datum aan de echtgenoten toebehoorden die moeten worden verdeeld.
Wanneer partijen tijdens het huwelijk zijn overgegaan tot de oprichting van een vennootschap, behoort deze in principe tot het gemeenschappelijk vermogen, althans voor wat de waarde betreft, zelfs al staan alle aandelen op naam van één echtgenoot. Ze werden verworven tijdens het huwelijk en worden geacht met gemeenschappelijke inkomsten van beide partijen te zijn aangekocht. Er zal in dat geval een beslissing moeten worden genomen wat er dient te gebeuren met de vennootschap: wordt deze ontbonden waarbij na vereffening het batig saldo gelijk wordt verdeeld tussen de ex-partners, of zal één van de partijen de vennootschap overnemen en een oplegsom betalen aan de andere?
Het bovenstaande leidt vaak tot lange discussies: behoort de vennootschap überhaupt tot de huwgemeenschap? Misschien beweert één partij die alle aandelen op zijn of haar naam heeft dat dit niet het geval is en dus ook niets verdeeld dient te worden. Wat met de stemrechten die verbonden zijn aan de aandelen? Moeten deze geblokkeerd worden? Welke waarde moet worden gehanteerd om de vennootschap te waarderen? Is dit de waarde op datum van echtscheiding of pas op datum van verdeling?
Inkomsten verbonden aan activiteiten van de vennootschap tijdens het huwelijk dienen normaal gezien in rekening te worden gebracht, ongeacht of deze pas na de echtscheiding effectief werden betaald. Dat toont de bovenstaande casus ook aan: de commissies waren het gevolg van activiteiten van de gemeenschappelijke vennootschap en behoorden deze toe, ongeacht of deze pas na de echtscheiding en zelfs de stopzetting van de activiteiten werden betaald.
Wat nu echter met inkomsten uit activiteiten van de vennootschap na de start van de echtscheidingsprocedure? Misschien heeft één ex-echtgenoot gedurende de maanden of jaren die volgende alle activiteiten op zich genomen? Moeten deze inkomsten ook worden gedeeld?
Dit laatste maakt vaak deel uit van een grotere discussie omtrent het beheer van de vennootschap gedurende de echtscheidingsprocedure.
De echtgenoot-beheerder: bloed, zweet en tranen zonder beloning?
In principe wordt de foto van het te verdelen vermogen genomen op datum van opstart van de echtscheidingsprocedure. Voor de waardering van alle goederen wordt daarentegen gekeken naar het verdelingsmoment: het is de waarde van de goederen op dat ogenblik wat in rekening moet worden gebracht.
Bovenstaand principe leidde er echter toe dat de echtgenoot die gedurende de echtscheidingsprocedure nog verder actief was geweest in de vennootschap de door hem gecreëerde meerwaarde moest delen met zijn ex-partner, hoewel deze mogelijks op geen enkele wijze betrokken was geweest bij de activiteiten.
Immers was het de waarde van de vennootschap op datum van verdeling die moest worden verdeeld, inclusief de meerwaarde gerealiseerd tijdens de echtscheidingsprocedure.
Dit werd als bijzonder onbillijk beschouwd, reden waarom verschillende pistes werden bewandeld in zowel de rechtspraak als de rechtsleer om hieraan te remediëren.
Inmiddels is de wetgever tussengekomen en heeft deze bij wet bepaald dat voor gemeenschappelijke en besloten vennootschappen opgericht sinds 1 september 2018, waarin slechts één echtgenoot aandeelhouder was en beroepsactief was, het waarderingsmoment het tijdstip van opstart van de echtscheidingsprocedure is en niet de verdeling.
Hoewel deze wetswijziging broodnodig was, biedt deze geen soelaas in alle situaties waarin er discussie kan bestaan over het beheer van de vennootschap en de meerwaarde die wordt gerealiseerd na de echtscheidingsprocedure.
Heeft u hierover verdere vragen en wenst u advies omtrent het statuut van een vennootschap en eventuele meerwaarden kan u steeds contact opnemen met Keyser advocaten. Wij bepalen graag samen met u uw rechten en overlopen de eventuele opties.
