Na een scheiding kan het soms onduidelijk zijn welke beslissingen met betrekking tot uw kinderen u zelf kan nemen en welke u samen met uw ex-partner dient te nemen.
In principe dienen belangrijke beslissingen die een grote impact hebben op het leven van de kinderen door beide ouders gezamenlijk genomen te worden, maar er zijn ook heel wat zaken die u alleen kan beslissen, zonder enige inmenging van uw ex-partner.
Welke zaken dienen beide ouders samen te beslissen?
Het recht om als ouder belangrijke beslissingen te nemen over onder meer de gezondheid, opvoeding en opleiding van het kind wordt in de wet omschreven als het ouderlijk gezag. Ook beslissingen nemen betreffende het vermogen van de minderjarige behoort tot het ouderlijk gezag.
Principieel wordt het ouderlijk gezag door beide ouders gezamenlijk uitgeoefend. Concreet betekent dit dat belangrijke beslissingen door de beide ouders samen moeten worden genomen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de schoolkeuze, medische ingrepen die de minderjarige moet ondergaan en religieuze aspecten verbonden aan de opvoeding én opleiding, zoals het volgen van zedenleer.
Ook over andere verblijfsoverstijgende aangelegenheden moet in principe door beide ouders samen worden beslist, zoals bijvoorbeeld de uitoefening van buitenschoolse activiteiten, sport en hobby’s.
Meer verblijfsgebonden aangelegenheden kunnen door elke ex-partner individueel worden bepaald, aangezien dergelijke beslissingen in principe enkel een geringe impact hebben of voornamelijk betrekking hebben op de periode waarin het kind bij die ouder verblijft. Denk maar aan uitstapjes, kledij, zakgeld enzoverder.
Hoewel elke ouder zijn opvoedingsstijl individueel kan bepalen zonder inmenging van de andere ouder, komt het in het belang van het kind voor om de leefmilieus van beide ouders zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen. Diverse onderzoekers zijn het erover eens dat stabiliteit en continuïteit doorslaggevende factoren zijn in een gezonde ontwikkeling. Wanneer het kind door beide ouders wordt opgevoed, is overleg en coördinatie essentieel voor een succesvol co-ouderschap wat bijdraagt tot het geluksgevoel van het kind evenals de ouders.
Mag ik reizen met het kind zonder toestemming?
In de praktijk ontstaat vaak discussie wanneer een ex-partner samen met het kind naar het buitenland wenst te reizen. Het is dan niet steeds duidelijk in welke mate de andere ouder hierbij betrokken moet worden of zijn toestemming hiervoor moet geven.
In de onderlinge verhouding tussen de ouders mag elke ouder – die het ouderlijk gezag uitoefent – naar het buitenland reizen met het kind. Het is wel belangrijk dat deze reis inpast in de verblijfsperiode van diezelfde ouder. Is dat niet mogelijk, dan is een akkoord van de andere ouder noodzakelijk.
Anderzijds dient men ook rekening te houden met een eventuele grenscontrole bij een internationale reis. De controle ambtenaar heeft dan ook steeds de mogelijkheid om de alleen reizende ouder te verzoeken om een reistoelating van de ouder evenals de bijbehorende documenten. De reistoelating is een formulier waaruit de toestemming van de achterblijvende ouder blijkt evenals de identiteitsgegevens van alle betrokken partijen. In geval de alleen reizende ouder geen reistoelating met bijbehorende documenten kan voorleggen of de reistoelating niet als afdoende wordt beschouwd, kan de toelating tot het land van bestemming ontzegd worden. Voornamelijk in geval van reizen buiten de Europese Unie is de reistoelating essentieel.
Ik ga niet akkoord met de beslissingen van mijn ex-partner, wat kan ik doen?
Wanneer beide ouders er niet in slagen om een akkoord te bereiken of één van de ouders de beslissingen van de andere ouder betwist, kan de zaak aanhangig worden gemaakt bij de familierechtbank. In het kader van de procedure voor de familierechtbank wordt er nog een tussenstap voorzien, waarbij de zaak kan worden voorgelegd aan de rechter-bemiddelaar die zetelt binnen de kamer voor minnelijke schikkingen. Bereiken de ouders dankzij de hulp van de rechter-bemiddelaar alsnog een akkoord, dan wordt dit akkoord opgenomen in een vonnis.
Kan ook de kamer voor minnelijke schikkingen geen soelaas bieden, zal de familierechter verzocht worden om uitspraak te doen, al dan niet nadat de familierechter het kind zelf gehoord heeft.
Ik wil het exclusieve ouderlijke gezag over mijn kinderen
Zoals eerder gesteld oefenen beide ouders principieel het ouderlijk gezag gezamenlijk uit. Slechts in uitzonderlijke situaties wordt het ouderlijk gezag toegewezen aan één van de beide ouders, waarbij die ouder het ouderlijk gezag exclusief uitoefent.
De exclusieve uitoefening van het ouderlijk gezag is mogelijk wanneer één van beide ouders onbereikbaar is, een manifeste desinteresse toont voor het kind of blijk geeft van een onvermogen om beslissingen te nemen in het belang van het kind. Hierbij kan worden verwezen naar een situatie waarbij één van beide ouders diverse veroordelingen heeft opgelopen, in de gevangenis verblijft of gezinssituaties waarin sprake is van intra-familiaal geweld of seksueel misbruik.
Is een bepaalde gezinssituatie dermate ernstig zodat sprake is van een verontrustende opvoedingssituatie, dan kan eveneens een procedure worden opgestart voor de jeugdrechtbank, waarbij geen van beide ouders nog de mogelijkheid heeft om zonder tussenkomst van de jeugdrechter ingrijpende beslissingen te nemen over het kind.
Vragen over het ouderlijk gezag na een scheiding? Laat u bijstaan door een expert ter zake. Neem contact met ons op voor advies.
