Vanaf 1 juli 2021 schaft de Vlaamse regering het fiscaal voordeel van het duolegaat af. Daarmee komt een einde aan een veelgebruikte constructie om vrienden of familieleden tegen een lager tarief te laten erven via de goede doelen stichting. De nieuwe regeling is van toepassing op nalatenschappen die openvallen vanaf 1 juli 2021, ongeacht de datum van de ondertekening van het testament.
Het klassiek duolegaat voorziet in de mogelijkheid om familieden dan wel vrienden aan hetzelfde gunsttarief als de goede doelen stichting te laten erven waarbij de stichting als algemene erfgenaam werd aangeduid onder last om een deel van de erfenis over te maken aan een begunstigde en diens erfbelasting te betalen.
Anderzijds en ter compensatie van de afschaffing van het duolegaat werd de ‘vriendenerfenis’ ingevoerd, waardoor mensen wel de kans krijgen om een gedeelte van hun erfenis na te laten aan vrienden of verre familieleden aan het tarief dat van toepassing is op verkrijgingen in rechte lijn (tarieven van 3% tot 27%).
De vriendenerfenis kent zoals verwacht beperkingen zowel in bedrag als in voorwaarden waaraan voldaan moet worden. Zo is de omvang van de erfenis beperkt teneinde ervoor te zorgen dat de overheid niet al te veel inkomsten mislooopt en is er ook aandacht besteed aan mogelijks misbruik dat vrienden van de erflater zouden kunnen maken. De overheid heeft immers willen vermijden dat de erflater op een ondoordachte wijze een vriend of naaste zou opnemen in zijn testament.
Door de afschaffing van het duolegaat en de opmerkelijke invoering van de vriendenerfenis is het fiscale kader eens te meer gewijzigd. Een optimale successieplanning bestaat dan ook uit een combinatie van evoluerende formules waarbij steeds ingespeeld dient te worden op het veranderende politieke klimaat.
