Kerst en Nieuwjaar zijn in aantocht. Voor velen is dit de gelegenheid bij uitstek om elkaar te verrassen met een fijn of attentvol geschenk.
Gelegenheidsgeschenk of schenking?
Principieel kwalificeren dergelijke geschenken of attenties als een gelegenheidsgeschenk.
Een gelegenheidsgeschenk is immers een cadeau dat enerzijds wordt gegeven voor een bepaalde gelegenheid, zoals Kerst of Nieuwjaar, en anderzijds in verhouding staat tot het vermogen van de schenker.
Is aan één van deze voorwaarden niet voldaan, is er geen sprake van een gelegenheidsgeschenk, maar wel van een schenking.
Het onderscheid is van belang, omwille van verschillende redenen;
- Vooreerst is een gelegenheidsgeschenk vrij van inbreng en vindt er geen verrekening plaats in het kader van de vereffening en verdeling van de nalatenschap van de schenker;
- Daarenboven geschiedt een gelegenheidsgeschenk vrij van schenkbelasting en bij overlijden binnen de wachttijd ook van erfbelasting;
Er is sprake van een schenking; wat nu?
In Vlaanderen bestaan er verschillende methodes om gelden of goederen te schenken. Het meest klassieke voorbeeld hiervan is de zogenaamde notariële schenking. Daarbij wordt de hulp ingeroepen van een notaris die de akte opstelt en dewelke ondertekend wordt door de partijen.
Op dergelijke notariële schenkingen dient steevast schenkbelasting te worden betaald: was de schenking bedoeld voor (klein)kinderen dan betaalt men 3% schenkbelasting wanneer het om een geldsom gaat, schilderijen, juwelen of andere zaken. Voor andere begunstigden geldt een vast tarief van 7%.
Er dient echter niet voor elke schenking bijstand worden gevraagd van de notaris. In België aanvaardt men ook de onrechtstreekse schenking van gelden of roerende goederen (kunst, juwelen,…) waarbij de schenker deze via een bankoverschrijving aan de begunstigde overmaakt, alsook de handgift waarbij men fysiek de gelden of goederen afgeeft.
Deze schenkingen ontsnappen aan het oog van de Vlaamse belastingdienst of VLABEL zodat er geen schenkbelasting kan worden geheven voor zover de schenker of begunstigde deze schenking niet laten registreren.
Dit euvel heeft de Vlaamse overheid echter proberen opvangen door een zogenaamde verdachte periode in te bouwen bij de aangifte van nalatenschap en de berekening van de erfbelasting: indien door de overledene binnen een bepaalde periode voorafgaand aan zijn overlijden onrechtstreekse schenkingen of handgiften hebben plaatsgevonden en deze naderhand nooit zijn geregistreerd, zullen deze worden aanzien als onderdeel van de nalatenschap waardoor hierop erfbelasting zal worden geheven.
Daar waar de schenkbelasting voor roerende goederen steeds wordt geheven aan een vlak tarief van 3% of 7%, is de erfbelasting een progressieve belasting waarbij het tarief afhankelijk is van de waarde van de geschonken gelden of goederen.
Wijziging vanaf 2025
Voor schenkingen verricht tot en met 31.12.2024 bedraagt deze verdachte periode drie jaar te rekenen vanaf het overlijden van de schenker. Onder het mom dat de registratie van schenkingen dient te worden aangemoedigd, heeft de nieuwe Vlaamse regering beslist om voor schenkingen die worden verricht vanaf 01.01.2025 de verdachte periode op te trekken naar vijf jaar te rekenen vanaf het overlijden van de schenker.
Het bovenstaande leidt er dan ook toe dat wanneer in 2025 gelden via een bankoverschrijving of goederen via een handgift aan een begunstigde worden gegeven, maar zij niet als een gelegenheidsgeschenk kunnen worden gekwalificeerd, hierop erfbelasting verschuldigd zal zijn indien de schenker overlijdt binnen de vijf jaar, in plaats van drie jaar voor schenkingen die plaatsvonden voor 31.12.2024.
Hoewel het bijzonder fijn kan zijn om geschenken te geven, is het wel belangrijk om de eventuele burgerlijke of fiscale gevolgen hiervan steeds in kaart te brengen.
Wenst U een schenking te verrichten of heeft U vragen bij schenkingen die in het verleden hebben plaatsgevonden? Keyser advocaten voorziet U graag verder van advies.
