Een internationale echtscheiding is erg complex, want beide partners hebben er vaak belang bij om de echtscheiding af te handelen in verschillende landen. Sterker nog: de emigratie naar een ander land kan zelfs de eerste stap zijn van een zorgvuldig geplande strategie om zo voordelig mogelijk te scheiden. In een internationale context moeten vermogende partners heel voorzichtig en alert zijn.
De voorbije 10 jaar werden er in ons land jaarlijks gemiddeld 21.000 à 25.000 huwelijken ontbonden door een echtscheiding. Bij een deel daarvan gaat het om ‘internationale echtscheidingen’ van koppels met verschillende nationaliteiten of een nationaliteit die verschillend is van hun woonplaats. Vaak gaat het om internationale ondernemers, expats, artsen en diplomaten. Gemiddeld is er dagelijks minstens een Belg die in het buitenland scheidt, zo blijkt uit cijfers van Statbel, dat statistische gegevens in ons land bijhoudt.
Een gewone echtscheiding is al erg ingewikkeld, maar bij een internationale scheiding komen daar nog enkele uitdagingen bovenop. Bij een internationale echtscheiding is een van de eerste discussies al meteen welk land bevoegd is voor de echtscheidingsprocedure. Om het nog complexer te maken, kan het antwoord op die vraag verschillen naargelang het bijvoorbeeld gaat over de regeling voor de kinderen of over de alimentatievergoeding.’
Forumshopping
Bij internationale echtscheidingen is het daardoor niet verwonderlijk dat de betrokken partijen aan ‘forumshopping’ doen. Dat gebeurt wanneer een partij die een internationaal geschil aanhangig wil maken bij de rechtbank de keuze heeft uit meer dan één land en daarbij het land kiest met de grootste kans op het beste resultaat.
Zo kan het gebeuren bij de echtscheiding van twee Nederlanders die in België wonen, dat de partner die in principe recht heeft op een onderhoudsuitkering een procedure opstart in België en niet in Nederland omdat ons land op dat vlak een veel gunstiger regime heeft. Mochten er aanknopingspunten zijn met Polen of Estland, dan kan de onderhoudsplichtige huwelijkspartner proberen om eerder daar een procedure te starten omdat die landen net heel beperkte mogelijkheden bieden voor de alimentatiegerechtigde huwelijkspartner.
Ook voor de financiële regeling van de kinderen kan het interessant zijn om internationaal de verschillende mogelijkheden na te gaan.
Verhuizen naar het buitenland
Het is in een internationale context zelfs helemaal niet ongebruikelijk om een nieuwe woonplaats te kiezen in functie van het land waar de hoogste alimentatie of de meest gunstige financiële regeling in het vooruitzicht ligt. Zo vluchtte bijvoorbeeld de ex-echtgenote van de emir van Dubai samen met haar kinderen vanuit Dubai naar Londen met het oog op het bekomen van aanzienlijke onderhoudsuitkering.
Het gebeurt regelmatig dat emigratie de eerste stap is van een zorgvuldig geplande strategie om zo financieel voordelig als mogelijk te scheiden.
Voor de vermogende partner is steeds de nodige voorzichtigheid geboden in een internationale context, zeker wanneer de mogelijkheid bestaat om te verhuizen naar een ander land. Daarom is het belangrijk om steevast proactief informatie in te winnen bij een gespecialiseerd advocaat, die vertrouwd is met internationale verdragen en Europese verordeningen. Die kan een risicoanalyse maken en bekijken hoe die risico’s kunnen worden geneutraliseerd. Zo’n aanpak kan veel onaangename verrassingen vermijden.
Bemiddeling
Loopt het toch fout dan komt het er vooral op aan om een onderhandelde oplossing uit te werken. Het belang van bemiddeling is in een internationale context vele malen groter dan bij een klassieke scheiding. Bemiddeling laat toe om sneller en efficiënter tot een regeling te komen, want in een internationaal geschil is het niet evident om op korte termijn beslissingen te bekomen via de rechtbank.
Snel veranderend klimaat
In een internationale context is het van groot belang om een advocaat te consulteren die vertrouwd is met het behandelen van dossiers in een internationale context. De internationale spelregels worden gecreëerd op internationaal, Europees en nationaal niveau, waarbij het geenszins een evidentie is om te onderzoeken welk land bevoegd is en vervolgens welke regelgeving de rechtbanken van dat land dient toe te passen.
Daarenboven bestaat een echtscheiding uit heel wat verschillende topics, zodat mogelijks de regeling voor de kinderen in het ene land dient te worden behandeld, doch de vereffening en verdeling voor een andere rechter dient te worden beslecht.
De regelgeving, op alle niveaus, is continue in beweging. Zo trad op 1 augustus 2022 de Brussel IIter Verordening in werking. Een verordening van de Europese Unie over de internationale rechterlijke bevoegdheid, erkenning en tenuitvoerlegging van beslissingen in huwelijkszaken en beslissingen inzake ouderlijke verantwoordelijkheid.
Ook verliet het Verenigd Koninkrijk op 1 februari 2020 de Europese Unie met de nodige repercussies voor hun deelname in de verschillende verordeningen.
Gespecialiseerd advies
Advies inwinnen van een gespecialiseerd advocaat is dan ook van primordiaal belang om tot een optimaal resultaat te komen.
In een internationale context starten wij steeds met de opmaak van een heldere analyse van elk internationaal aspect om vervolgens tot één plan van aanpak te komen dat kan worden uitgerold zodra de cliënt zich daar comfortabel bij voelt. Het is niet ongebruikelijk dat wij ons internationaal netwerk aanspreken om lokaal advies in te winnen omtrent bepaalde topics of lokale gebruiken.
Dergelijke analyse veronderstelt niet onmiddellijk het voeren van een procedure, maar is eveneens bijzonder zinvol in het kader van een eventuele bemiddeling, zodat de nodige duidelijkheid kan worden geboden aan de cliënt omtrent zijn onderhandelingspositie.
