Het Belgisch regeerakkoord zet in op een grondige modernisering van het afstammingsrecht en andere aspecten van het familierecht. Hierbij staat het belang van het kind centraal, en wordt gestreefd naar het wegwerken van discriminatie binnen verschillende vormen van ouderschap. Eén van de meest ingrijpende veranderingen binnen dit kader is de invoering van een wettelijk kader voor altruïstisch hoogtechnologisch draagmoederschap. Dit artikel bespreekt de belangrijkste wijzigingen en hun juridische implicaties.$
Modernisering van het afstammingsrecht
De hervorming van het afstammingsrecht beoogt een inclusieve benadering van ouderschap, waarbij alle gezinsvormen erkend en beschermd worden. Dit omvat niet alleen klassieke gezinssituaties, maar ook gezinnen met alleenstaande ouders en LGBT+-koppels. Discriminatie binnen het afstammingsrecht moet zoveel mogelijk worden weggewerkt, zodat elk kind dezelfde rechten en bescherming geniet.
Daarnaast wordt ook het recht op kennis van de eigen afkomst versterkt. Donorkinderen krijgen in de toekomst de mogelijkheid om hun biologische herkomst te kennen, aangezien de anonimiteit van sperma- en eiceldonoren zal worden afgeschaft. Voor bestaande donaties wordt gezocht naar een billijk evenwicht tussen de rechten van het kind en de beloften van anonimiteit die in het verleden zijn gemaakt.
Een andere vernieuwing is de mogelijkheid tot discreet bevallen. Dit biedt moeders de kans om hun kind in alle vertrouwelijkheid ter wereld te brengen, zonder dat hun identiteit publiekelijk bekend wordt. Dit kan bijvoorbeeld een oplossing bieden voor vrouwen in kwetsbare situaties.
Draagmoederschap in België: een wettelijk kader
Eén van de meest baanbrekende vernieuwingen binnen het regeerakkoord is de oprichting van een wetgevend kader voor altruïstisch hoogtechnologisch draagmoederschap. Draagmoederschap was tot nu toe een juridisch grijze zone in België, maar door de invoering van duidelijke regelgeving worden de rechten en plichten van alle betrokken partijen vastgelegd.
1.Voorafgaande overeenkomst en juridische erkenning
Binnen dit nieuwe kader moet een voorafgaande overeenkomst worden afgesloten tussen de wensouders en de draagmoeder. Deze overeenkomst wordt onderworpen aan controle en bekrachtiging door de familierechtbank. Zodra het kind geboren wordt, verkrijgen de wensouders automatisch alle ouderlijke rechten, zonder dat een aparte adoptieprocedure nodig is. Dit geldt zowel voor koppels als voor alleenstaande wensouders en LGBT+-gezinnen.
2.Verbod op commercieel draagmoederschap
Een belangrijke pijler binnen deze regeling is het verbod op draagmoederschap uit winstbejag. Dit betekent dat draagmoeders niet financieel mogen profiteren van het proces, wat misbruik en uitbuiting moet voorkomen. Enkel altruïstisch draagmoederschap, waarbij de draagmoeder uit vrije wil en zonder financiële drijfveer een zwangerschap draagt voor wensouders, wordt toegestaan.
3.Medische en psychologische begeleiding
Om de belangen van zowel de draagmoeder als het kind te beschermen, wordt verplichte medische en psychologische begeleiding voorzien voor alle betrokkenen. Dit zorgt ervoor dat de draagmoeder zich bewust is van de implicaties van haar beslissing en dat de wensouders goed voorbereid zijn op hun rol als ouder.
Hervorming rond zorgouderschap en aandacht voor nieuw samengestelde gezinnen
De regering overweegt een wettelijk kader voor zorgouderschap, waarmee plusouders in nieuw samengestelde gezinnen meer rechtszekerheid krijgen bij het nemen van dagelijkse beslissingen over de opvoeding van kinderen. Dit zou hen in staat stellen om een actievere rol te spelen zonder ingewikkelde juridische procedures. Het uitgangspunt blijft dat het welzijn en de belangen van het kind vooropstaan.
Conclusie
De hervormingen binnen het Belgisch familierecht vormen een grote stap vooruit in de erkenning en bescherming van diverse gezinsvormen. Door een wettelijk kader te voorzien voor altruïstisch draagmoederschap en de rechten van donorkinderen te versterken, wordt ernaar gestreefd om elke vorm van ouderschap juridisch te verankeren en discriminatie tegen te gaan. Deze wijzigingen zullen niet alleen het rechtssysteem verduidelijken, maar ook bijdragen aan een meer inclusieve en rechtvaardige samenleving.
Als kantoor gespecialiseerd in hoog- en laagtechnologisch draagmoederschap juichen wij alleen maar toe dat er maatregelen worden genomen om de rechtsonzekerheid weg te nemen, nu het gebrek aan regelgeving en de veelheid aan verschillende visies voor een grote onzekerheid bij wensouders zorgen.
