HET RECHT OP PERSOONLIJK CONTACT TUSSEN GROOTOUDERS EN KLEINKINDEREN: HET HOF VAN CASSATIE OORDEELT

Artikel 375bis, eerste lid, van het Oud Burgerlijk Wetboek stelt dat grootouders het recht hebben om een persoonlijk contact met het kind te onderhouden.

Bij gebreke aan overeenkomst tussen partijen beslist de familierechtbank, op verzoek van één van de partijen dan wel het openbaar ministerie, over de uitoefening van dit recht in het belang van het kind. De uitoefening kan enkel geweigerd worden indien dit ingaat tegen het belang van het kind.

Uit de rechtsleer en rechtspraak blijkt dat de uitoefening van het recht op persoonlijk contact tussen grootouders en kleinkinderen wordt vermoed in het belang van het kind te zijn, tot het tegendeel bewezen wordt.

Wat indien de banden tussen de grootouders en de ouders evenwel verzuurd zijn? Is het dan nog in het belang van het kind om contacten te onderhouden met de grootouders?

Naar aanleiding van een geschil heeft het Hof van Cassatie op 25 oktober 2024 opnieuw de rechten van grootouders ten opzichte van hun kleinkinderen onder de aandacht gebracht. Meer bepaald, heeft het Hof zich uitgesproken over de vraag of grootouders recht hebben op contact met hun kleinkinderen, wanneer de ouders het contact niet toestaan en er sprake is van conflicten binnen een gezinsdynamiek.

Feiten en het procedureel verloop

In deze zaak ging het om grootouders die, ondanks het verzet van hun kinderen (de ouders van hun kleinkinderen), hun recht op contact met hun kleinkinderen wensten af te dwingen. De ouders hadden het contact met de grootouders verbroken en laatstgenoemden vorderden via de familierechter het recht om hun kleinkinderen regelmatig te zien.

De familierechter heeft in eerste instantie een gerechtelijke bemiddeling opgelegd doch er kon geen akkoord worden gevonden. Een sociale studie werd bevolen en in afwachting van de resultaten werden contactmoment voorzien in aanwezigheid van de ouders.

De familierechter was ultiem van oordeel dat het gezien de omstandigheden gerechtvaardigd was om geen contacten op te leggen tussen de grootouders en de kleinkinderen. De beroepsrechter bevestigde ultiem dit standpunt.

De grootouders hebben tegen deze beslissing cassatie ingesteld.

De beslissing van het Hof van Cassatie

Het Hof van Cassatie oordeelde dat grootouders inderdaad een recht hebben op contact met hun kleinkinderen, maar dit recht moet worden afgewogen tegen het belang van het kind en de rechten van de ouders. De rechter moet daarbij altijd de specifieke omstandigheden van het geval beoordelen en een zorgvuldige afweging maken tussen het belang van het kind enerzijds en het recht van grootouders om contact te onderhouden anderzijds.

Concreets stelde het Hof als volgt:

“Een conflictsituatie tussen grootouders en de ouders van het kind heeft niet noodzakelijk tot gevolg dat de uitoefening van het recht op persoonlijk contact tussen de grootouders en het kind in strijd is met het belang van het kind. Die conflictsituatie, ongeacht wie ze veroorzaakt, kan evenwel naar omstandigheden tot gevolg hebben dat de uitoefening van het recht op persoonlijk contact tussen de grootouders en het kind een negatieve impact heeft op het welzijn van het kind en bijgevolg toch in strijd is met het belang van het kind.”

In dit arrest werd benadrukt dat het recht van grootouders op contact met hun kleinkinderen niet absoluut is, maar afhankelijk is van de situatie en het belang van het kind. Het Hof liet zich in dit geval dus niet vastleggen op een strikt recht voor grootouders, maar stelde wel dat er ruimte moet zijn voor een zorgvuldige beoordeling van het belang van het kind.

Conclusie: heeft dit arrest impact op de rechtspraak?

Dit arrest heeft de nadruk gelegd op de zorgvuldige afweging die rechters moeten maken in kwesties van grootoudercontact. Rechters moeten rekening houden met de rechten van de ouders, maar ook de belangen van het kind en de emotionele en sociale band tussen grootouders en kleinkinderen kunnen belangrijke argumenten zijn voor het toestaan van contact.

De uitspraak benadrukt ook dat het recht van grootouders niet onvoorwaardelijk is, maar dat het moet worden afgewogen tegen andere belangen. Dit arrest biedt een kader voor rechters om met de nodige zorgvuldigheid te oordelen in gevallen waar het contact tussen grootouders en kleinkinderen in het geding is.

Laat u bijstaan door een gespecialiseerde familierechtadvocaat in dergelijke geschillen teneinde een concreet plan van aanpak af te stemmen, mocht een procedure onafwendbaar worden.

LAAT ONS U HELPEN

Heeft u vragen over (internationale) echtscheiding, erfenis of familierecht? Keyser advocaten behandelt onder meer echtscheidingen en zaken die gaan over alimentatie, erfrecht en afstamming. Contacteer ons advocatenkantoor in Antwerpen voor een consultatie met advocaten gespecialiseerd in familierecht en familiaal vermogensrecht, in zowel binnen- als buitenland.

Gerelateerde artikelen

Wij streven ernaar om de cliënt zoveel als mogelijk te ontzorgen en een dienstverlening te bieden die zijn verwachtingen overstijgt.

VIND ONS
Amerikalei 187
2000 Antwerpen